بررسی خوف و رجا از دیدگاه عرفانی امام محمدّ غزّالی و جلال‌الدّین مولوی

    «خوف و رجا» از احوال عرفانی است که مثل دو بال سالک را هم از خواهش­های نفسانی دور می­کند و هم باعث امید او به وصال می­گردد. غزّالی خوف را نتیجۀ معرفت بنده به عظمت پروردگار و خطرات نفس اماره می­داند. او فقط درجۀ معتدل خوف را قبول دارد و با توجه به نفس و احوال درونی انسان­، خوف را بر رجا ترجیح می­دهد امّا با توجّه به منشأ خوف و رجا و توجّه به صفات لطف و قهر خداوند، رجا را بهتر از خوف می­داند. مولوی ایمان را عبارت از خوف و رجا، امید به رحمت خداوند و ترس از معصیت، می­داند. او با توجّه به احوال انسان­ها خوف و هم رجا را می­پذیرد. او خوف و رجا را جدایی­ناپذیر می­داند و در ترجیح یکی بر دیگری، رجا را بر خوف ترجیح می­دهد. درعین اینکه غیرقابل فهم بودن مسائل عرفانی،انسان را از مطالعۀ علمی آن بازمی‌دارد اما با نگاهی موشکافانه می­توان موانع فهم آثاررا از میان برداشت، از همین روی لزوم پژوهش‌هایی در این حوزه ضرورت می­یابد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی _ تحلیلی است که به مقایسة دیدگاه عرفانی امام محمد غزالی و مولوی در موضوع خوف و رجا پرداخته است.